BEDIG ARTYUN BEDROSYAN (1912 - 1989)

The Silistra’s foremost artist in the middle of the 20th Century, Bedig Bedrosyan was the son of Armenians expelled from their homeland and settled in Bulgarian lands. Growing up on the banks of the Danube, he developed a love for nature, the beautiful riverside landscape, the inspiring endless vistas of Northern Dobrudzha whose distant horizon merged with the Black Sea.

To Bedrosyan nature was a ceaseless source of inspiration. In direct contact with it he discovered the beauty in its unadorned state, endowing his art with aesthetic truth and completeness. Bedrosyan’s work includes more than 600 landscapes with appended sketches, ink drawings, and crayon drawings. Paintings by Bedig Bedrosyan are owned by art galleries in Silistra, Tutrakan, Dobrich, Varna, Plovdiv, Pazardzhik, the Sofia City Art Gallery, the 13 Veka Balgaria National Donor Fund, public and private collections in Bulgaria and abroad (Germany, France, Russia, Romania, and Armenia.) The variety of topics and subjects in the landscapes covers a series of urban panoramas, mainly of Silistra and its environs. Over the years Bedrosyan’s repertoire was to include scenes from his beloved Balchik, urban scenes from his parental homeland Armenia, satirical sketches and caricatures of beach dwellers, still lives of fruit and flower arrangements, thematic compositions characteristic of the 1950s and 60s Bulgarian Socialist Realism, and depictions of farming and fishing in Dobrudzha.

Full of light and intense colour, Bedrosyan’s paintings are lyrical and warm. His paining manner is recognizable. Many of his landscapes utilize colour undercoating over the base coat. Over them, in a post-impressionist manner, the artist applies the colours freely, working them into colour spots with his brush or a spatula to achieve a sense of vibrant pictorial surface. He used oils on canvas, occasionally board-backed. He attained colour intensity, with life painting in some landscapes developed entirely through a transition between colour tones to lend an overall impression of nature in the morning, at twilight, or in mist.Most of the Bedrosyan’s paintings are suffused in bright sunshine that seeps, loom-like, into all depicted items: architectural elements, land surface, the sky, stretches of river or the sea. Light makes all the elements of reality equal by lending them decorative colour. Bedrosyan’s process of painting is not only interesting in itself, but also indicative of the artist’s method. His initial etchings do not in any way project an image of the completed work. Usually, at this initial stage artists borrow shapes from nature, sketching or noting geometrically correct shapes in their compositions: figures, objects, natural or architectural elements. Only after that do they turn their compositions into life paintings through the use of colour. Bedrosyan worked in an entirely different manner. He smeared different areas of colour over the canvas. At first sight, these patches had no direct link to any object, being spread out over the entire surface of the canvas. As the work progressed, these smears, stains, and lines grew in number, still without any detectable relationship with the specific shapes being depicted. This seemingly indeterminate state of the canvas, in a sense abstract, resembled a colourful mask of oils into which the artist would gradually bring visual order. In most of Bedrosyan’s life paintings the colours – green, blue, orange, violet, yellow, and red – are intense and active: sonorous, bright, and powerful. Bedrosyan studied landscape painting for a long time and succeeded in distilling something special in it: something in tune with his emotions. The colours either stand in contrast across the canvas (orange and blue, yellow and violet), or one part of the work is in vivid, warm colours and the other – in greyish cold blue-greens. Working the canvas skillfully in a post-impressionist manner, Bedrosyan turned it into a colour mosaic. As soon as he laid the patches of colour with a brush or a spatula, they took on shapes reminiscent of items placed at angles to each other, in two or three prism-like facets. This yielded not just a mosaic of colour patches, but a consonance of polished facets that lent his paintings a rich texture. There is a rhythm in the repetition of set combinations of colour: pink and light green, yellow and violet, orange and blue, ochre and olive. The final stage of completing a painting remained key to the artist, as glaze colour connected across the canvas, leaving the landscape populated by clear shapes. And while natural shapes are simpler and ordinary, their pictorial equivalents come to life like crystal structures that throw sparks and bespeak complexity that is at the same time harmonious in its colourful polyphony. The selection of the viewpoint is key to the landscapes: usually from a height that provides a wonderful panorama and allows distant mountain chains, blue river horizons, and the sea to be observed all at once. Bedrosyan’s art gives us not only simple and truthful reproductions of nature, but highlights its particular beauty and charm as refracted through the artist’s eye in his characteristic manner. His love of nature and his surprise and fascination with its constantly changing beauty and secretive life seep across into the colour magic of his canvasses. We sense it dramatically in the silence of his raw winter landscapes. We hear it majestically in the triumphant sound of summer harvest. We sense its grace amid the elegantly misty distances of the Danube banks and the idyllic calm of the quiet sea surf. We witness its eternity in the cosmic beauty of mountain greenery. Bedrosyan’s landscapes leave the viewer convinced of having lived through an exciting event. They faithfully convey his own feeling as he stood surveying the world around him: the fresh greenery of early spring with its blooming trees, the warm hues of late autumn with the golden leaves, the wind chasing heavy rain clouds across the blue sky, the flat rays of the winter sun over venerable houses and receding hills over a golden plain, the lone figures of people amid the realm of nature. We can define all these paintings as an emanation of the artist’s poetic worldview. In the 1960s, when Bedrosyan began to show his work in joint exhibitions in Bulgaria under the thematic influence of Socialist Realism, he discovered his own stylistic approaches to landscape treatment. Compared with the post-impressionist manner of other Bulgarian landscape artists, Bedrosyan’s canvasses depict a specific world grounded in space and time with all its peculiarities. He exhibited oil landscapes, genre compositions and still lives, as well as mainly satirical gouaches and watercolours featuring Balchik beach scenes, as well as ink drawings. The strict compositions showing the world of fishermen and his industrial and urban landscapes, among the most typically exhibited works during the period, present a truthful and complete chronicle of human intervention in the world. They, along with the still lives and genre scenes, demonstrate Bedrosyan’s ability to disregard insignificant elements and details and place centre-stage what is typical and characteristic, so that the content of the work stands out. The air, as painted between the object being depicted and the artist’s eye, contains a unique colour, while the selection of a colour range infuses the landscapes with emotional impact.

The genre scenes of farmers, fishermen, and workers toiling and streets teeming with life, impress with their realistic power, artistic freedom and the ease with which they are woven into the landscapes of country and town. They attract with their beautiful, sensitive, and elegant artistic expressiveness. Bedig Bedrosyan’s landscapes are broad panoramas allowing the eye to roam freely. The horizon either seems to move as a flying bird, or lies low on the flat terrain. Huge vistas of hills, groves, and rooftops are depicted. Idyllic and sunken into the quiet of cloudless, peaceful days, Bedrosyan’s landscapes bring a sense of harmony between man and nature, with the artist focusing his entire soul on contemplating nature’s beauty. Regardless of whether he is depicting old Bulgarian cities, mountains, seascapes, the Danubian banks, or the fertile Dobrudzha plains, Bedrosyan’s post-impressionist landscapes stand out with their sincerity, calm observation, and poetry. What is characteristic of Bedrosyan is his grasp of the harmony between human labour and natural rhythms, of the integrity of being. This places his art alongside that of the renowned masters of Bulgarian 1950s landscape painting like Ivan Hristov, Zdravko Aleksandrov, Todor Dobrudzhanski and others. Bedig Bedrosyan was an active exhibitor in joint exhibitions held by the Union of Artists in Silistra and across Dobrudzha. The topic of land and people was not only close to his heart, but he invariably felt connected to the dynamic changes in this reality. He authored not only landscapes but also a cycle of small ink drawings that treated everyday themes and ideas. They show images of ordinary people who found their identity and honour in work. Here, the artist was close to his colleagues developing a pathetic-expressive method. Expressive sketches and drawings emerged in his work that seemed to capture realistically instants of life through the natural positions of their objects and the state of nature. Bedrosyan’s sketches are starkly different from those of academic painters and other constructivist-minded artists in Bulgarian 1980s’ and 1990s’ post-modernism. Despite his unquestionable talent, Bedig Bedrosyan occupies a modest place in Bulgarian artistic life. Yet, as a phenomenon in the regional art of Northern Dobrudzha, he received great attention by the local press in Silistra and other Dobrudzha communities, which regularly featured his art. In the overall dynamics of Bulgarian arts from the 1970s onwards, the emergence of diverse artistic trends and initiatives directed growing interest towards visual arts in both the general public and the artistic circles, with Bedrosyan winning considerable recognition. As an active promoter of the artistic life in Silistra and the city’s art gallery, he set an example of tolerance and support for his younger colleagues. He did this without ever betraying his traditional moral, ethical and religious views and while preserving the spiritual values of his Armenian forebears and the Bulgarian tradition of his upbringing. A highly ethical and elevated individual, Bedig Bedrosyan left his human confession in his work. It is there in his still life of a bouquet of flowers placed in front of the portrait of his beloved wife Araksi and in his icons and murals at the Surp Astvadzadzin Armenian Church in Silistra. In the church he authored a monumental set of works that follow the established iconography of Armenian Christian art, with its characteristically decorative style. The semiotics of Bedrosyan’s murals follow the generally adopted Armenian iconic canon by presenting religious subjects through monumental, generalized imagery featuring high plasticity and colour, with sacral symbolism encoded in the colours and attributes that speak of their divine nature. When surveying the scale of Bedrosyan’s work here, we realize the full scope of his artistic power.

Even in his miniatures, he often demonstrated the potential of a monumentalist, inherent to his artistic talent and style of depiction. The sense of monumentality in art depends not so much on the size of a work as on the specifics of its form, its plastic integrity, the rhythm of its structure, and the significance of the concept it embodies.

Bedig Bedrosyan’s works possess the high elasticity of a realist’s paintings. He traversed his exceptionally difficult artistic and existential path with courage and without compromise and is now properly evaluated. His personal and professional qualities cannot fail to impress. In turn, his assessments affected strongly public thinking, for he was a recognized authority in the artistic circles. In all his statements and actions, in formulating each of his thoughts, Bedrosyan remained a painter first and foremost. The very incarnation of an artistic spirit, in his time he became a significant figure among Silistra’s painters. Nature endowed Bedrosyan with humility in the face of existential trials, love and faith in God and in the goodness of human nature, clarity of thought and the ability to make rapid and precise assessments, true and perceptive aesthetic taste, strength in convictions, and so valuable charisma. No significant event in the Danubian city’s artistic life went without his participation. He was deeply attracted to the creative atmosphere of conversations and arguments in which he stood out with his light humour. In public life, as in his art, Bedrosyan did not strive for easy and rapid achievements and recognition, but he truly deserved them. The artist showed great interest in young talents , without any thought of winning personal popularity. He came across to them as a well-intentioned though demanding adviser and a fair critic. He did not stint his praise where he considered it merited. His followers in art valued the high principles on which his assessments were based. The influence he had on Silistra’s artistic life was not the result of his style, nor of his individual method of work, but of his principles of understanding and analyzing reality and his attitude to the visible world. In his mature years his followers paid particular attention and respect to the words of this doyen artist.The Armenian community regards highly the works and life of the Armenian Bedig Bedrosyan from Silistra . Everyone whom he helped along the road to the arts in distant Silistra has benefitted from the example of his achievements in times of existential doubt and hardship.

Bedrosyan’s example as a personality and an artist who contributed so much to the arts in Silistra marks a touching chapter in the history of modern Bulgarian art. Bedrosyan’s voice continues to resound through the wondrous colour of his paintings, kept and safeguarded in an impressive collection by his nephew Kevork Krikorian and his family. Taken together, Bedig Bedrosyan’s works show that art has the power to eliminate time as a physical factor and to overcome vanity and tragedy of life through the spiritual beauty it embodies.

The image of the Silistra’s artist is part of the Bulgarian artistic heritage - his sculpture by his talented student and fellow Silistrian Prof. Angel Stanev is exhibited in the National Gallery’s collection.

The many paintings by Bedig Bedrosyan owned by national, public and private collections in Bulgaria and abroad bear witness to the significance of the heritage bequeathed by the ethnic Armenian Silistra artist.

Պետիկ Պետրոսյան (1912 - 1989)

Քսաներորդ դարի կեսին Սիլիստրայում առաւել հայտնի նկարիչը Պետիկ Պետրոսյանն է: Նա Արեւելեան Հայաստանից աքսորված եւ Բուլղարիայում վերահաստատված հայ ընտանիքի զավակ է, ով մեծացել է Դանուբի ափերին, գետի եզերքի գեղեցիկ բնապատկերներից ներշնչվելով, Հյուսիսային Դոբրուջայի, որի հեռավոր հորիզոնը տարածվում է մինչեւ Սեվ ծովի ջրերը, անծայրածիր դաշտավայրից ոգեշնչված։ Նրան ստեղծագործական ժառանգությունն անհատական արվեստում մարդու կատարելագործվելու բարձր օրինակ է:

Նկարիչի ստեղծագործությունն ընդգրկում է ավելի քան 600 աշխատանք՝ գեղանկարներ, բազմաթիվ էսքիզներ, գծանկարներ՝ սեվաներկով, յուղաներկով ու գունավոր մատիտներով: Լանդշաֆտային կոմպոզիցիաների մեջ թեմաների եւ առարկաների բազմազանությունը ներկայացված է մի շարք քաղաքային համայնապատկերների մոջոցով՝ հիմնականում Սիլիստրայից եւ շրջակայքից: Տարիների ըմդացքում նրա ստեղծագործական ցանկը համալրվում է ծովանկարներով՝ նկարչի սիրված Բալչիկ քաղաքից, քաղաքային բնապատկերներով՝ Հայաստան նախահայրենիքից, ծովափյա ավազների վրա պարկած կերպարներու երգիծական գծագրերով եւ ծաղրանկարներով և կամ ծաղիկներով և պտուղների նատյուրմորտներով։ Նրա գործերում տեսանելի են նաև թեմատիկ կոմպոզիցիաներ, որոնք բնական են XX դ. 50-60-թթ սոցիալիստական ռեալիզմին պատկանող արվեստին համար. տեսարաններ Դոբրուջայի բնակիչների աշխատանքային կյանքից, հիմնականում՝ հողագործների եւ ձկնորսների։

Լուսավոր ու հագեցած գոնավորությամբ` նրա կտավները լիցքավորված են քնարականությամբ ու ջերմությամբ: Նկարչական ոճը ճանաչելի է։ Իր բնանկարների մեծ մասում նախաներկի վրա արվեստագետը օգտագործում է գունավոր բարձիկներ։ Նրանց վրա հետիմպրեսիոնիստական ձեւով հեղինակն ազատորեն սփռում է գույները, խոզանակի եւ մածկիչի միջոցով գունավոր բծերը շերտավորելով ու տպավորություն փոխանցելով, թե գեղանկարչական մակերեսը ճոճվում է։ Կտավի վրա աշխատում է յուղաներկերով կամ փակցնելով ֆազերի վրա, հասնելով խտություն եւ գունագեղություն։

Կան բնանկարներ, որտեղ գեղանկարչությունը մշակված է գույների ամբողջական հարաբերակցության վրա, փոխանցելու համար բնության մի ընդհանուր վիճակ՝ առավոտ, երեկո, մառախուղ եւ այլն: Նկարչի գործերու մեծ մասը լցված է պայծառ արեւի լույսով, որը հրացոլքի նման թափանցում է կոմպոզիցիայի բոլոր կերպարվեստական ձեւերի մեջ` ճարտարապետական տարրերում, ռելեֆում, երկնքում, գետի կամ ծովի ջրերում։ Լույսը տալիս է հավասարակշրություն ու արժեք իրականության բոլոր տարրերին, տալիս է նրանց դեկորատիվ գունավորություն:

Մենք տեսնում ենք Պետիկ Պետրոսեանի բնապատկերները որպես հսկայական համայնապատկերներ, որտեղ մեր հայացքը ազատորեն թափառում է: Հորիզոնը շարժվում է թռչնի թռիչքի բարձրությունից կամ պառկած է ներքևում, հարթուղիղ տարածքի վրա: Այսպես թէ անյպես, նրա գործերը ընդգրկում են մեծ տարածություններ՝ թումբերով, անտառներով եւ նրանց մեջ թաքնված տների տանիքներ։ Հովվերգական ու անամպ խաղաղ օրերի լռության մեջ խորասուզված` Պետիկ Պետրոսեանի կտավները փաստում են մարդու եւ բնության միջեւ ներդաշնակության զգացումը, ինչպես նաեւ այն գիտակցությունը, թե նկարիչն ամբողջությամբ բացել է իր հոգին բնության գեղեցկության առաջ: Որպես բարոյական եւ հիանալի անձնավորություն, Պետիկ Պետրոսեանն իր նկարների վրա պատկերագիր թողում է անձնական խոստովանությունը, նկարելով մի փունջ ծաղիկներ, տեղադրված սիրելի կնոջ` Արաքսիի դիմանկարի առջեւ, կամ թե ցուցաբերելով իր հոգեւոր նվիրվածությունը հավատքի հարցերում, նկարելով որմնանկարներ ու սրբապատկերներ Սիլիստրայի ,,Սուրբ Աստվածածին,, հայկական եկեղեցու մեջ։

Հաստատուն վստահությամբ կարող ենք արձանագրել, որ արվեստագետի անձնական օրինակը, նպատակաուղղված Սիլիստրայում արվեստի հաստատագրմանը, նա ներկայացնում է որպես մի հուզիչ պատմություն ժամանակակից բուլղարական արվեստի պատմության մեջ։

Նկարիչ Պետիկ Պետրոսեանի կերպարը առկա է մեր ազգային գանձարանում՝ Սոֆիայի Ազգային պատկերասրահի հավաքածույում վերջինս ներկա է մի քանդակային դիմանկարով, կյանքի կոչված իր համաքաղաքացի պրոֆ. Անգել Ստանեւի կողմից: Բազմաթիվ գեղանկարներ, որոնք պետական սեփականություն են Բուլղարիայում եւ արտերկրում, հասարակական եւ մասնավոր հավաքածուների մաս, ինքնին վկայում են թէ ինչ տեղ է գրավում եւ ինչպիսի ստեղծագործական ներդրում ունի հայկական ծագումով այս համեստ բուլղարական նկարիչը: